Sağlık Rehberi Sağlık Rehberi

Depresyon Nedir?

Depresyon, beyni etkileyen bir hastalıktır. Beynin belirli alanlarında ortaya çıkan kimyasal dengesizlik hastalığa neden olabilmektedir. Depresyon aynı zamanda majör depresfif bozukluk ve aynı zamanda klinik depresyon olarak da bilinmektedir.

Depresyon, bir kişilik özelliği ya da “şımarıklık” değildir.

Depresyon belirtileri kişide zamanla ortaya çıkmaktadır. Belirtiler genellikle karamsar ruh hali ve uyku bozuklukları ile belirir ve zaanla kişinin hayatını olumsuz etkiler. Depresyon belirtileri olan kişiye uzman tarafından depresyon tedavisi uygulandığı zaman kişi ilk bir ay içerisinde olumlu yönde değişir.

Depresyon çeşitleri diğer bir adıyla depresyon türleri kendi içinde sınıflandırılmaktadır.

  • Maskeli depresyon
  • Gülümseyen ve atipik depresyon
  • Yaşlılarda ve menopoz sonrası depresyon
  • Distimik depresyon 
  • Doğum sonrası depresyon
  • Çocuklarda ve gençlerde depresyon
  • Postpsikotik depresyon
  • Organik nedenlere bağlı depresyon

Depresyon Nedir?

Depresyon, kişinin “kendisinin halletmesi gereken” basit bir durum değildir.
Depresyon tedavi edilebilir bir rahatsızlık. Depresyon kısa zamanlı keyifsizlik hali değildir. Depresyon olabilmesi için uzun süreli duygu durumlarında bir problem yaşanması gerekmektedir. Depresyon tedavisi uzman psikiyatrist tarafından yapılır ve genellikle büyük oranda başarı elde edilir.

Depresyon teşhisi genellikle orta yaşta konulur. Bu da genel dilime bakıldığında 30 lu 40 yaşlara denk gelmektedir. Depresyon teşhisi kadın ve erkek oranına bakıldığında kadınlara depresyon teşhisi daha fazla konulmaktadır.

Depresyonun Belirtileri

Bir beyin hastalığı olarak Majör Depresyon, beynin işlevlerinde bozulma ve düzensizliklerin yansıması olarak duygu, düşünce, davranış ve bedensel işlevlerde bozulmanın ortaya çıktığı belirtiler kümesidir. Her hastada tüm belirtiler bir arada olmayabilir.

Depresyonun temel belirtileri

  • Karamsar ve kederli duygu-durumu
  • Kötümser düşünce içeriği
  • Umutsuzluk
  • Çaresizlik hisleri.
  • Hayattan zevk alamama
  • Günlük hayatta her konuda ilgi kaybı yer alır.
  • Kişi günün çoğunda, özellikle sabahları depresiftir. Beraberinde boşluk hissi olur ve her şey anlamsız gelebilir.
  • Motivasyon kaybı nedeniyle gelecekle ilgili hedef belirleyebilmek ve hedefe odaklanabilmek güçleşir.
  • Kaygı ve korkular da bulunabilir. İç huzursuzluğu ve gerginlik hisleri olabilir. Hüzünlü duygu duruma eşlik eden ağlama olabileceği gibi bazı hastalar ağlayamamaktan şikâyetçidir.
  • Geçmişte yaşanmış olumsuz olaylar sık sık akla gelmeye başlar, pişmanlık hissi yoğunlaşabilir.
  • Şimdiki zamanda ise hasta kendini sürekli değersiz, yetersiz, ya da suçlu hisseder kendine ve çevreye güvenmekte zorlanır.
  • Alınganlık artar.
  • Yalnızlık hissedilebilir.
  • Gelecekle ilgili olumsuz düşünceler olabilir.
  • Düşünce yavaşlayarak konuşmanın da yavaşlamasına ve azalmasına neden olur.
  • Unutkanlık olur. Dikkat bozulabilir.
  • Yeni bir şeyler öğrenmek güçleşir. Enerji düşer, kişi çabuk yorulur.
  • Uykuya dalmak zorlaşabilir. Gece boyunca uykuda bölünmeler ya da sabaha karşı yorgun bir şekilde uyanma ve tekrar dalamama görülebilir. Tersine, uykuya meyil ve uyku süresinde uzama da olabilir.
  • İştah azalması ve kilo kaybı olabileceği gibi aşırı yemek yeme ihtiyacı da olabilir.
  • Ağır durumlarda kişi kendine zarar verme planları yapabilir ya da zarar verebilir. İntihar düşüncesi /planı / girişimi olabilir.

Depresyon ön tanısı psikiyatrik muayene ile konur. Bazı bedensel hastalıklar da depresyondakine benzer belirtiler gösterir. Doğru tanı ve tedavi planlanabilmesi için bu tabloların depresyondan ayırt edilmesi gerekir. Psikiyatrist, depresyonun kesin ve ayırıcı tanısını yapabilmek ve hastalığın şiddeti hakkında bilgi sahibi olabilmek için bazı tetkiklerden faydalanır. Kan tahlilleri, QEEG (Kantitatif EEG), Beyin MR'ı, psikometrik testler bunlar arasındadır.

Depresyon Testi

Depresyon testi kişinin mevcut durumunu, ruh halini puantaj sistemine sokan bir testtir. Depresyon testinin yapılma amacı kişinin duygu durumunu, düşüncelerini, yaşadığı olaylara bakış açısını verir. Depresyon testi yapılırken kişi ile ilk önce bir detaylı görüşme sağlanır sonrasında ise depresyon testi yapılır. Yapılan depresyon testi, klinik muayene ve çeşitli tanı yöntemleri ile kişiye depresyon tanısı konur ve tedavisine başlanır.
Online depresyon testi için tıklayınız:

https://npistanbul.com/beck-depresyon-testi

Psikometrik Testler

Psikometri, genel olarak kişinin bireysel olarak kendi özelliklerini ve genel niteliklerini ölçen bilim dalı olarak karşımıza çıkmaktadır.

Kişilere işe girişte uygulanan psikometrik testlerde, kişilerin o iş için yeterli olup olmadığına ruhsal olarak, karakter olarak bakarak değerlendirmeyi amaçlar.

Psikometrik testin esas amacı; bireyin genel yeteneklerini, bu yetenekleriyle olşuan becerilerini ve niteliklerini ölçmek için kullanılır ve amacı bu değerlendirmeleri yapabilmektedir. Psikometrik testin hedefi, kişiyi genel yeteneklerine ve niteliklerine uygun pozisyonda değerlendirebilmektedir.

Depresyon Çeşitleri

Depresyon çeşitleri, depresyon şiddet derecesine göre belirtilerinde farklılık gösteren bir ruhsal bozukluktur ve tedavi edilmesi gerekir.

Klinik depresyon (majör depresif bozukluk)

Depresyon çeşitleri içeresinde en şiddetli olan depresyondur. Tüm olumsuz duyguların yoğun olarak hissedilmesi söz konusudur. Bu duygular üzüntü, kendini değersiz hissetme, inat, ümitsizlik, umutsuzluk, kaygı ve karamsarlık gibi duygulardır. Klinik depresyon hastalarının tedavi edilmeden düzelme ihtimalleri çok düşüktür. Bu yüzden mutlaka bir uzman tarafından tanıdı konulup tedavi edilmesi gereklidir.

Atipik özellikli majör depresif bozukluk

Depresyon çeşitlerinde ikinci depresyon çeşidi de atipik özellikli majör depresyon bozukluktur. Bu depresyon çeşidinde birey belirli davranış kalıplarıyla kendini gösterir. Duygu durumları dış etkenlere göre çok hızlı değişim göstermektedir. Genellikle genç ve yetişkin bireylerde görülür.

Doğum sonrası depresyonu

Depresyon çeşitlerinden biri de doğum sonrası depresyonudur. Hamilelik süresince ve doğumdan sonra yaklaşık bir ayı kapsayan bir süre zarfında doğum sonrası depresyonu görülebilir.

Mevsimsel duygudurum bozukluğu

Mevsimsel duygudurum bozukluğu depresyon çeşitleri arasında yer alan bir diğer bozukluktur. Bu durum genelde kış ve sonbahar aylarında güneşin azalması ve bulutların oluşmasıyla oluşan ve hissedilen bir durumdur. Mevsimsel olduğu için sürekli hissedilen bir durum değildir. Mevsimsel duygudurum bozukluğu genellikle genç kızlarda ve kadınlarda görülür. Mevsimsel duygudurum bozukluğu görülen bireylerde kış ve sonbahar aylarında ilkbahar ve yaz aylarında olduklarından çok farklı oldukları görülür. Kış aylarında hüzünlü, üzüntülü, içe kapanık, sessiz ve sakin oldukları görülürken yaz aylarında mutlu, heyecanlı, enerjik, konuşkan, hareketli, sevecen ve neşeli oldukları görülür.

Melankolik özellikli majör depresyon

Depresyon çeşitlerinden bir diğeri ise melankolik özellikli majör depresyondur. Bu depresyon türünde bireyler zevk alma duygularını kaybederler, önceden yapmaktan çok keyif aldıkları şeyleri yapmaktan kaçınırlar. Bu depresyon türünde genellikle bireyler uykusuzluk sorunu yaşarlar. Sürekli hissettikleri duygular ise üzüntü, mutsuzluk, kaygı ve enerji düşüklüğüdür.

Psikotik özellikli majör depresif bozukluk

Depresyon çeşitlerinin arasında yer alan bu depresyonda birey halüsinasyonlar ve sanrılar görmeye başlar. Gaipten sesler duyarlar. Bu seslerin kendilerine olumsuz şeyler söylediğini söylerler. Mutlaka bir uzman tarafından muayene edilip, tanısı konulup tedavi edilmesi gereken bir depresyon türüdür.

Katatonik özellikli majör depresif bozukluk

Katatonik özellikli majör depresif bozukluk depresyon çeşitlerinden biridir. Bu depresyonu yaşayan bireylerin psikomotor hareketlerinde önemli ölçüde bozulmalar görülür. Bu bozulmalar hiç konuşmamak, başka bireylerin seslerini ve davranışlarını tekrar etmek ve gereksiz kas hareketleri şeklinde olabilir.

Dismitik bozukluk

Depresyon çeşitlerinden biri olan dismitik bozukluk kronik bir bozukluktur. Dismitik bozukluk belirtileri birkaç yıl boyunca devam eder. Belirtiler yıllarca sürdüğü için diğer depresyon türlerine göre bireyin hayatını daha çok etkilemektedir. Dismitik bozukluk görülen bireylerde umutsuzluk, ümitsizlik, keyif almama, ilgi duymama gibi belirtiler görülür.

 

Depresyon Tedavisi

Depresyon tedavisi, kişinin ruh halini ve duygu durumunu etkileyebilen olumsuzlukların giderilmesini amaçlayan tedavi planına verilen isimdir. Depresyon tedavisinde psikoterapi, ilaçlar ve beyin uyarımı teknikleri kullanılır. Etkin bir tedavi ile haftalar içinde kısmi düzelme, 2-4 ay aralığında da tam düzelme elde edilebilir.

Hafif şiddetteki depresyonda psikoterapi, majör stresörün ortadan kalkmasıyla birlikte, tek başına yeterli olabilir. Ayaktan takip edilen orta şiddette bir hastada ise, psikoterapiyle birlikte ilaç tedavisi ya da Mevsimsel depresyonda Fototerapi de uygulanır. İstenen düzelme elde edilemezse ikinci aşamada güçlü bir “beyin uyarım tekniği” olan Manyetik Uyarım Tedavisi (TMU) kullanılabilir.

Ağır durumlarda, intihar riski olan hastalarda hastaneye yatış yapılır ve yoğun bireysel psikoterapi, gerekli durumlarda eş/aile terapisi ve yanında biyolojik tedaviler uygulanır. İlaç ve beyin uyarım teknikleri (TMU, Elektrokonvülsif Tedavi-EKT) yanı sıra, bazı ilaçların damar yoluyla verilmesi gibi farklı tedavi yöntemleri de kullanılabilir.

Tedavi ilk kez depresyon geçirenlerde en az altı ay sürdürülür, sonra kişinin durumuna göre sonlandırma planı yapılabilir. Birkaç kez depresyon geçiren hastalarda ise tedavinin koruyucu amaçlı daha uzun yıllar sürdürülmesi önerilmektedir.

Standart tedavilerle yanıt alamadığımız depresyon hastalarında ağırlıklı olarak Ketamin Infuzyon tedavisi uygulanır.

Detaylı bilgi için: https://npistanbul.com/ketamin-infuzyon-tedavisi sayfasını ziyaret ediniz.

Günümüzde çoğu insan zaman zaman kendini üzgün ya da depresyonda hissetmektedir. Yoğun yaşam şartları mücadelesi içerisinde bu, normal bir durumdur.

Ancak aşırı mutsuz, umutsuz, yoğun üzüntü içerisinde kendini değersiz hissetmek tarzında duygular içerisinde olup, bu duygular da günlerce sürüyorsa bu durum artık tıbbi bir rahatsızlıktır ve kişinin depresyon tedavisi alması gerekir. Depresyon (klinik depresyon ya da majör depresif bozukluk) yaygın ve ciddi bir ruh hali, duygudurum bozukluğudur. Depresyon tanısı konulan kişiye bir uzman tarafından depresyon tedavisi planlaması yapılması gerekmektedir.

Depresyon günlük hayatı etkileyerek, üretkenliğin düşmesine, ilişkilerin bozulmasına hatta sıklıkla da sağlık durumunun bozulmasına neden olabilir. Depresyon tedavisi yapılmazsa kişide; astım, kalp ve damar rahatsızlıkları, diyabet, kanser, obezite gibi rahatsızlıkların ilerlemesine neden olabilir.

Depresyon tedavisi kişiye özeldir. Çünkü depresyon kişileri aynı şekilde etkilenmez. Bir kişi için işe yarayan tedavi başkası için işe yaramayabilir. Depresyonu tedavi etmek için en iyi yol tedavi seçenekleri hakkında bilgi sahibi olmak ve bunları ihtiyacı karşılayacak şekilde uyarlamak olacaktır.

Depresyon da zihinsel bir rahatsızlık sayılmaktadır. Ancak tedavi edilebilmektedir. Depresyonlu kişilerin yaklaşık yüzde 85’i tedaviye olumlu yanıt vermektedir. Tedavi sonrasında neredeyse tüm hastalarda semptomların azaldığı ve yaşam kalitesinin arttığı gözlemlenir.

Bir tanı ya da tedaviden önce uzman bir hekimle görüşülmeli ve fiziki bir muayene de dahil olmak üzere ayrıntılı teşhis sürecinden geçilmelidir. Depresyonun tiroit problemi gibi tıbbi bir durumdan kaynaklanmadığına emin olmak için de kan testi yaptırılmalıdır. Durumu değerlendirmek, bir tanı koymak ve bir hareket planı belirlemek için spesifik semptomları, ailenin tıbbi geçmişini, çevresel faktörleri tespit etmek önemlidir.

Depresyon tedavisinde, antidepresan kullanımının ilk haftalarında bir miktar iyileşme olsa da asıl fayda iki ya da üç ay sonrasında görülmeye başlar. Hasta, birkaç hafta sonrası iyileşme hissederse veya hissetmediği durumlara göre uzman doktor ilaçların dozajını arttırabildiği veya eksiltebildiği gibi ilaçları da değiştirebilir. Doktorlar, genel olarak semptomlar düzelmiş olsa bile altı ya da daha fazla ay boyunca ilaç kullanımına devam edilmesini önermektedir.

Depresyon tedavisinde psikoterapi sıklıkla kullanılmaktadır. Orta ve şiddetli depresyon tedavilerinde ise antidepresan ilaçlar kullanılır. Psikoterapide, depresyonun ciddiyetine bağlı olarak, süreç birkaç hafta veya daha uzun da sürebilir. Ortalama 10 ile 15 seans sonrasında önemli gelişmeler elde edilir.

Depresyon tedavisinde, elektrokonvülsif tedavi (ECT), hastanın diğer tedavilere cevap vermediği şiddetli majör depresyon ya da bipolar bozukluğu olan durumlarda başvurulan bir tedavi yöntemidir. Bu tedavide anestezi altındaki hastanın beynine kısa elektrik akımları verilir. Bu tedavi, uzman psikiyatr, anestezi uzmanı ve bir hemşire gibi eğitimli tıbbi profesyonellerden oluşan bir ekip tarafından uygulanır.
 

Fototerapi

Fototerapi diğer adıyla parlak ışık tedavisi, kişinin depresyon tanısını tedavi edebilmek için kullanılan bir tedavi yöntemidir.

Fototerapi, kişide uygulanarak gün ışığının olumlu etkileriyle kişiyi tedavi edebilmeyi amaçlamaktadır.

Fototerapi kişide; duygu durumunu düzenlemeye, depresif ruh halinden arınmaya yardımcı olmaktadır. Fototerapi ile depresyon hastalarında duygu durumunu düzenlemeye yardımcı olduğu, daha pozitif ruh haline ve genel uyku kalitesine destek olduğu klinik çalışmalarla birlikte gözlemlenmiştir.

Detaylı bilgi için: https://npistanbul.com/eriskin-psikiyatri/parlak-isik-tedavisi-fototerapi

Manyetik Uyarım Tedavisi (TMU)

Manyetik uyarım tedavisi özellikle dirençli depresyonun tedavisinde kullanılan bir tedavi yöntemidir. Bu tedavi yönteminin uygulanmasına doktor onayıyla karar verilir. Manyetik uyarım tedavisi ile kişinin beynindeki belirli bir alana tamamen zararsız ve acısız bir şekilde manyetik dalgalar verilir ve hastalığın tedavisi amaçlanır. Dünyada sıkça uygulanan ve başarısı kanıtlanmış bir tedavi yöntemidir.

Detaylı bilgi için: https://npistanbul.com/eriskin-psikiyatri/manyetik-uyarim-tedavisi-ttmu

İlaç ve Beyin Uyarım Teknikleri (TMU, Elektrokonvülsif Tedavi-EKT)

İlaç ve beyin uyarım teknikleri dirençli depresyonda kullanılan tedavi yöntemleri arasında yer almaktadır.

Detaylı bilgi için: https://npistanbul.com/eriskin-psikiyatri/manyetik-uyarim-tedavisi-ttmu  

Detaylı bilgi için: https://npistanbul.com/eriskin-psikiyatri/elektro-konvulsif-tedavi-ekt

Ketamin İnfüzyon Tedavisi

Ketamin infüzyon tedavisi (KİT), özellikle depresyon tedavisinde kullanılan bir yöntemdir. Tedavi için kullanılan antidepresanlar tedavi için önemli bir yere sahiptir fakat bazı durumlarda ilaç yetersiz kalabilir. Bu durumda hekim onayıyla birlikte ketamin infüzyon tedavisi uygulanabilir.

Detaylı bilgi için:  https://npistanbul.com/eriskin-psikiyatri/ketamin-infuzyon-tedavisi

Depresyon İyileşme Belirtileri

Depresyondaki iyileşme belirtileri, kişideki duygu durumların düzelmesi, hayata bakış açısının olumlu olarak değişmesi gibi belirtilerden bahsedilebilir.

  • Uyku düzeni sağlanır
  • Daha çok mutlu olduğu ve sevdiği işlere yönelir
  • Motivasyonu artar
  • Kişi daha fazla sosyalleşmek ister
  • Sağlıklı beslenemeye daha çok özen gösterir
  • Bakış açısı eskisine oranla çok daha fazla olumludur.
Depresyon tanısı konulduğu andan itibaren farklı tedavi şekilleri ile kişiye en uygun tedavi benimsenir. Bu tedavi planı ile ilk bir ay içerisinde olumlu değişimler yaşanabilir. Yaşanan olumlu değişimlerle birlikte kişinin duygu durumunda düzelmeler ve pozitif yönde iyileşmeler dışarıdan da fark edilebilir.
Depresyonun tanısı konulduktan sonra ve tedaviye başlanılan ilk ay içerisinde olumlu bir değişim gözlemlenmektedir. Sonrasında yapılan kişiye özel detaylı tedavi ile iyileşme sağlanır. Kişinin depresyonu dirençli bir depresyon ise bu süre biraz daha uzayabilir.
Majör depresyon tedavisi, kişiye göre değişiklik gösterebilir. Fakat ilk ay içerisinde iyi bir tedavi ile gelişme sağlanabilir. İyi bir tedavinin planlaması için kişinin bu konuda uzman bir yere başvurması çok önemlidir. Kişiye uygun planlanmayan tedaviler, kişiyi ileride tedavi edilmesi zor bir duruma sokabilir bu yüzden multidisipliner bir bakış açıyla kişinin tedavi edilmesi gerekmektedir.
Depresyon eğer tedavi edilmezse kişinin hayatındaki olumsuzluklar bir süre sonra daha da içinden çıkılmaz hale gelebilir. Bu durum kişiyi daha da olumsuz bir tabloya sürükler ve zamanla depresyon kişinin tüm hayatını etkiler bu yüzden depresyon hafife alınmamalı ve zamanında tedavi edilmelidir.
Depresyon çeşidine ve türüne bağlı olarak, tedaviye ilaçlı ve ilaçsız olarak devam edilebilir fakat bu bir uzman tarafından kararlaştırılır ve uygulanır. Kişi bazı durumlarda sadece terapi ile depresyonu atlatabilir, bazı durumlarda ise sadece terapi tek başına yeterli olmadığından ilaç ve terapi aynı zamanda uygulanarak tedavi edilmesi gerekebilir.
Doğum sonrası depresyon genellikle anneliğin ilk bir yılı kişiyi etkileyebilir. Bu sürede annenin bir uzmandan tedavi ve terapi desteği alması anne ve bebek sağlığı için önemlidir.
Bu durumda kişinin mevcut durumu bir uzman ile beraber yürütmesinde fayda vardır. Kişinin bireysel durumuna göre bu süre değişebilir.
Depresyon tedavi edildiği takdirde iyileşen bir rahatsızlıktır bu yüzden tedavi edilmelidir.
Depresyon ilaçları kullanan kişiye bir uzman tarafından verilir. Uzman bırakılması gerektiği zaman kişiye doz ile ilgili ayarlama yaparak yavaş yavaş bıraktırır. Bir anda kişinin ilacı kendiliğinden bırakması, kişiyi daha da kötü bir duruma sokabilir.
Güncelleme Tarihi: 31 Temmuz 2023
Yayınlama Tarihi: 01 Şubat 2019
Sayfa içeriğinde yer alan bilgiler yalnızca bilgilendirme amaçlıdır. İlgili sayfada tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren öğeler yer almamaktadır. Tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza başvurunuz.
Erişkin Psikiyatrisi Tıbbi Kadro
Sera ELBAŞOĞLU

Uzman Klinik Psikolog

Gönder
Sizi Arayalım


Google Play Download_on_the_App_Store_Badge_TR_blk_100217
,