Çocuğumu Ne Zaman Psikiyatriste/Psikoloğa Götürmeliyim?

Maalesef toplumumuzda psikiyatrik hastalığa sahip olma, bir psikolog veya psikiyatriste gidiyor ve destek alıyor olma hala tuhaf algılanan, insanların rahatça anlatmakta zorlandığı konular. Oysa ki bu durumun arka planında günümüzdeki yaşam koşulları, stres etkileri ve bilimin gelişmesi neticesinde kültürel düzeyin artması gibi nedenlerle psikolojik destek alan veya alma ihtiyacı olan bireylerin sayısının çok yüksek olduğu gerçeği var.

Genellikle anne ve babalar çocuklarında bir sorun olduğunu fark etseler bile “eğer psikiyatriste götürürsem yarın öbür gün karşısına çıkar mı?” , “işe alınırken sorun yaşar mı?”, “siciline olumsuz işlenir mi?” gibi kaygılar nedeniyle doktora gitmekten kaçınabiliyorlar. Ve neticede malesef bu sorunlar çığ gibi büyüyerek bazen de kemikleşerek ileriki yıllara olumsuz etki edebiliyor. Bunun dışında birçok anne baba da günlük hayatta yaşadıkları sorunların profesyonel destek alarak rahatça çözülebileceğinin bilgisine sahip değil.

Bir ebeveyn çocuğun temel bakım ihtiyaçlarını karşılama sorumluluğuna sahiptir. Nasıl giyinme, beslenme, barınma ve eğitim ihtiyaçlarını karşılamak bu sorumluluklar arasında yer alıyorsa bir çocuğun ruhsal-psikolojik ihtiyaçları da bu kapsam içerisinde yer alır.  

Bir çocuk gelişiminde veya psikolojisinde sorunlar olduğunda, son dönemde daha öncesinde hiç olmayan belirtiler çıktığında, travmatik bir yaşam olayı (deprem, yakınlarını kaybetme, ciddi bir hastalığa sahip olma, anne ve babasının boşanması gibi) sonrasında, okula uyum durumunu değerlendirmek için, ailesinde psikiyatrik hastalıklar olan risk grubundaki çocukların normal gelişiminin değerlendirilmesi amacıyla çocuk ve ergen psikiyatrisine hekimine götürülebilir / götürülmelidir.

Tercihen 0 - 18 yaş arasındaki çocuk ve ergenlerin öncelikle çocuk ve ergen psikiyatristi uzman hekimi tarafından değerlendirilmesi, hekimin ayrıntılı muayene ve değerlendirmesi neticesinde uygun olan terapi desteğini doğru psikologlar ile yürütülmesi önerilir.

Çocuk ve ergen psikiyatristi uzman hekimleri öncelikle tıp fakültesinde 6 yıl genel tababet yani tıp doktorluğu eğitimi alır, doktor olur. Neticesinde tıpta uzmanlık sınavına girer, belli bir puan başarısı sağlayarak çocuk ve ergen psikiyatrisi alanında 4 veya 5 yıl uzmanlık yapar, uzmanlık sınavında başarılı olduktan sonra bu alanda çalışma hakkı kazanır. Çocuk ve ergenlerde görülen tüm ruhsal sorun ve hastalıkların ayrıntılı bilgisine ve tedavi bilgi ve yetkisine sahiptir. Bir çocuk ve ergen psikiyatrisi hekimi de birçok terapi yöntemi bilir ve uygulama konusunda yetki sahibidir. Asla “sadece ilaç yazan” bir hekim değildir.

Çocuk ve ergen psikologları ise üniversitede psikoloji bölümünden mezun olduktan sonra, klinik psikoloji alanında yüksek lisans yaparak danışan-hasta görme yetkisine sahip olurlar. Çeşitli psikolojik testleri uygulamak için eğitimlere katılır sertifikalar alırlar. Yine bunun yanında ilgi duydukları terapi eğitimlerine (oyun terapisi, davranışçı terapi, farkındalık temelli terapi, analitik terapi, EMDR ile travma terapisi gibi) katılır ve yine sertifika alarak uygulama yetkisine sahip olurlar.

Bizim merkezimizdeki çalışma şeklimiz:  Çocuk ve ergen alanında uzman hekim ve psikologlar işbirliği ve iletişim içerisinde çalışmaktadır. Çocuğun değerlendirilmesi neticesinde bireye özgü bir plan yapılır ve o  çocuk için en uygun program önerilir. Bu  program genellikle hekim tarafından belli aralıklarla takip edilmenin yanında yaşına uygun olan çeşitli terapi (oyun terapisi, davranış eğitimleri, ebeveyn danışmanlığı gibi) şekillerinin entegre bir halidir. Hekim tarafından uygun görüldüğü koşullarda çocuk şikayeti doğrultusunda, dil ve konuşma bozuklukları uzmanına veya ergoterapi uzmanına da yönlendirilebilir.

Çocuğunuzda aşağıdaki sorunlar mevcut ise, bir çocuk ve ergen psikiyatri uzmanından görüş almanızda fayda olacaktır:

• Gelişim basamaklarında aksaklık (yaşından beklenen zihinsel, dil ve iletişim becerilerinin olmaması)
• Geç konuşma
• Kekemelik - konuşmada takılma
• Okulda başarı sorunları
• Okula uyum sorunları, okul fobisi
• Öğrenme sorunları
• Dikkat sorunları
• Aşırı derecede hareketlilik
• Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu
• Sınav kaygısı
• Göz kontağı kurmayan, konuşmayan, tekrarlayan hareketleri olan etrafa ilgisiz çocuklar
• Otizm
• Tikler (istemsiz olarak yapılan el, yüz, göz hareketleri)
• Takıntılar ( yapmadan duramadığınız rahatsızlık verici davranışlar-titizlik, tekrarlar gibi)
• Obsesif kompulsif bozukluk
• Uyku sorunları (uyku terörü, kâbuslar gibi)
• Gece veya gündüz İdrar ve gaita kaçırma ( 4-5 yaşın üstünde)
• Aşırı derecede utangaçlık, Sosyal Fobi
• Mutsuzluk, gerginlik, hiçbir şey yapmak istememe, fiziksel belirtiler, uyku-iştah sorunları
• Kendine zarar verme ve intihar düşünceleri
• Yeme sorunları
• Korkular, kaygı bozukluğu
• Günlük hayatı ciddi düzeyde etkileyen fobiler
• Saç koparma, ciddi derecede cilt yolma, yara oluşturma
• Boşanma dönemi
• Travma sonrası ( doğal afet, ölüm olayları, zorbalığa veya istismara maruz kalma)
• Çocuğumun zorlayıcı davranışları var. Ona nasıl davranmalıyım?
• Davranış ve öfke sorunları (yalan söyleme, evden-okuldan kaçma, şiddet, mala zarar verme vb)
• Bipolar bozukluk
• Hayal görme, kendi kendine konuşma, dışarı çıkmama, içine kapanma, kendine bakımını aksatma